مراجعه به مراکز مشاوره قبل از ازدواج تا چه اندازه مهم است؟

براساس این پژوهش، سلامت جسمی روانی و اجتماعی زوج‌های جوان با سلامت خانواده و ایجاد نسل سالم ارتباط دارد. ازدواج رابطه‌ای است که شخص با انتخاب وارد آن می‌شود و تقریبا نیم قرن ادامه دارد. طرح آموزش‌های قبل از ازدواج در سال ۱۳۷۰ در کشور به تصویب رسید و به دنبال آن در کلیه استان‌ها کلینیک مشاوره قبل از ازدواج دایر شد. محققان در پژوهشی با عنوان «سلامت روان زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره قبل از ازدواج» آورده‌اند، هدف از اجرای این برنامه ارتقا سطح آگاهی زوجین در زمینه اخلاق اسلامی، احکام و حقوق متقابل آنان، بهداشت روانی، اصول و مهارت‌های ارتباطی و همچنین در خصوص پیشگیری از بیماری‌ها و آشنایی آنان با واحدهای ارائه دهنده خدمات بهداشتی درمانی بوده است.

این پژوهش توسط زهرا سپهرمنش، دانشیار روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کاشان و سید علیرضا مروجی، دانشیار پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی کاشان، انجام شده که نشان می‌دهد شرکت در کلاس‌های مشاوره قبل از ازدواج خطر اختلال عملکرد ازدواج را کاهش می‌دهد. انجام مشاوره قبل از ازدواج با افزایش میزان رضایت از ازدواج همراه است و زوجین تجربه مشاوره را به عنوان یک تجربه خوشایند و رضایت بخش عنوان می‌کنند.

آگاهی از علایق، توانمندی‌ها و نواقص خود و آگاهی از ساختار روانی زن و مرد می‌تواند به تفاهم و درک متقابل کمک کند و داشتن اطلاعات در مورد نقش‌ها و وظایف خود در زندگی مشترک به شروع یک زندگی موفق کمک می‌کند. آگاهی زوجین از آنچه باعث تحکیم یا تخریب ارتباط در زندگی زناشویی می‌شود به موفقیت آنان در زندگی مشترک کمک می‌کند.

ازدواج یک رابطه بسیار نزدیک و طولانی را بین زن و مرد ایجاد می‌کند و در صورتی که ارتباط سالم و مؤثر بین زن و مرد به وجود نیاید بقای آن با مشکل مواجه می‌شود. بنابراین مشاوران، کارکنان بهداشتی و زوجین باید از آنچه بر کیفیت این ارتباط تأثیر می‌گذارد، آگاه باشند. شناخت مراحل ارتباط و عوامل مثبت و منفی که بر آن تأثیر می‌گذارند در دستیابی به موفقیت در زندگی مشترک لازم است.

در مرحله انتخاب و تصمیم برای شروع زندگی محققان توجه به ویژگی‌ها و مواردی مانند تشابه شخصیتی که عدم توجه به آن منجر به بروز مشکلات فراوانی در زندگی خواهد شد، سلامت روانی و جسمی، در صورت وجود بیماری باید بعد از درمان و انجام اقدامات لازم ازدواج صورت پذیرد، خانواده، شرایط اقتصادی، اجتماعی، خصوصیات ظاهری، استقلال مالی، سن، میزان بخشش و سلامت روان در زوج‌های دارای ویژگی‌های شخصیتی مشابه بیشتر از زوج‌های دارای ویژگی‌های شخصیتی متفاوت است.

افرادی که از نظر روانی بهنجارند، افرادی هستند که با خود و محیط خود هماهنگ هستند. سلامت روانی به ما کمک می‌کند تا اهداف‌مان را ارتقا داده و با دیگران به صورت احترام آمیز تعامل برقرار کنیم. سلامت روانی تأثیر مثبت بر زندگی ما می‌گذارد و حساسیت ما را نسبت به استرس و اضطراب کاهش می‌دهد. در جوامع مختلف تداوم زندگی زناشویی و رضایت از هم به طور فزاینده‌ای رو به کاهش است. طی یک نظرسنجی تنها یک سوم از ازدواج‌ها بعد از ۱۶ سال راضی و با ثبات باقی می‌مانند و حدود ۵۰ درصد از ازدواج‌ها در آمریکا به طلاق منجر می‌شوند و مشکل تعارضات زناشویی بیش از هر مشکل روانپزشکی سبب ارجاع جهت دریافت مراقبت‌های بهداشت روانی می‌شود.

بررسی سلامت زوجین، تشخیص و درمان بیماری‌ها و به کار گرفتن تدابیر لازم امری ضروری است و می‌بایست پیش از ازدواج مورد توجه قرار گیرد. زوج‌های جوان آینده سازان هر کشوری هستند و سلامت جامعه در گرو تامین سلامت جسمی روانی و اجتماعی آنان است. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع سلامت روان در بقای زندگی زناشویی و نظر به این که طرح آموزش‌های قبل از ازدواج در زمینه سلامت روان در کشور به تصویب رسیده است اما تاکنون فعالیتی در این زمینه صورت نگرفته، این مطالعه با هدف تعیین سلامت روان زوجین جوان مراجعه کننده به مرکز مشاوره ازدواج قبل از شروع زندگی مشترک انجام شد.

مطالعات نشان داد که خانم‌ها، زوج‌های دارای سنین ۲۱ تا ۲۵ سال و زوج‌های دارای تحصیلات عالی از سلامت روان کمتری برخوردار هستند. درصد نسبتا بالای اختلالات روانی در این گروه، اهمیت مطالعات گسترده‌تر در سایر نقاط ایران را روشن می‌سازد تا بتوان با بررسی دقیق عوامل دخیل در سلامت روان جهت پیشگیری و تشخیص و درمان به موقع این اختلالات اقدام کرد. بهبود سلامت روان زوجین جوان به خصوص زنان جوان منجر به بهبود روابط زناشویی و تداوم زندگی مشترک وکاهش طلاق و عواقب آن خواهد شد.

جهت داشتن نسل سالم، پربار و خلاق توجه به سلامت زوجین به خصوص زنان از اهمیت اساسی برخوردار است و بهبود سلامت روان کودکان را در پی خواهد داشت. از جمله اقداماتی که به نظر می‌رسد در کاهش این اختلالات نقش داشته باشد، مشاوره سلامت روان قبل از ازدواج، مشاوره زناشویی،آموزش مهارت‌های زندگی و آموزش مقابله با استرس است. از آنجا که یکی از علل عمده پایداری و انسجام خانواده و رضایت‌مندی از زندگی زناشویی، داشتن سلامت روان است بررسی این موضوع در زوجین پیش از ازدواج از اهمیت ویژه‌ای برخورداراست.

این پژوهش در مجله مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت در سال ۱۳۹۵ منتشر شده است.

منبع: ايسنا